تاریخچه کفش نشان میدهد که طراحی کفشها در طول زمان تغییرات بسیاری پیداکرده، که ظاهر آن در اصل با کارکرد آن بستگی داشته است. کفش امروزی در شیوه، پیچیدگی و هزینه تفاوت گسترده‌ای دارند. امروزه در طراحی کفشها جنبهٔ آراستگی آن نیز در نظر گرفته می‌شود.
هرکسی علاوه برداشتن یک جفت کفش کتانی معمولی، به کفشهای دیگری هم نیاز دارد: یک جفت کفش رسمی؛ یک جفت صندل راحتی؛ و یک جفت چکمه جذاب.
قدیمیترین کفش جهان
مردم نوادا در ۱۰ هزار سال گذشته کفشهایی را استفاده می‌کرده اند که شبیه به ساندویچ‌های بافته‌شده بود است. از طرفی بسیاری از مردم نیز بر اساس آنچه در تاریخ آمده تمایل داشتند که با پای‌برهنه رفت‌وآمد کنند.
اما درهرصورت تمامی گروه‌های انسانی برای حفاظت پاهای خود از شرایط سخت همانند رطوبت، گرما و سنگلاخ‌ها نیاز داشتند تا به وسیله‌ای از پاهای خود مراقبت کنند.
قدیمیترین کفشها در تاریخچه کفش از نوع صندل‌ها بوده و مربوط به صندل‌های فورت راک در جنوب غربی اورگون و کویر به لک راک می‌باشد که جنس آنها از پوست خرچنگ بوده.
انواع دیگری از کفشهای قدیمی که شناخته می‌شود شامل کفشهای چندگانه وارپ بوده که از پوست مرجان‌ها ساخته‌شده‌اند که آنها نیز در حدود ۹ هزار سال قدمت دارند و پس از آنها هم کفشهای اسپیرال وفت که از جنس پوست یا چوب می‌باشند.
اغلب این کفشها در داخل غارها یافت شده که نمایشگر این است که انسان‌ها در زمان‌هایی بین ۵ تا ۱۰ هزار سال پیش یا به‌صورت دائم و یا به‌طور موقت و تحت شرایط در غارها زندگی می‌کرده اند.
تاریخچه کفش در ایران
تاریخچه کفش در ایران نشان میدهد مادها نخستین قوم ایرانی بودند که از کفش پوشیدن آنها تصاویری در کتیبه‌ها موجود است با توجه به نقش برجسته‌های باقیمانده از مادها در تخت جمشید.
کفشهای مادها مانند جوراب است اما معلوم است که جنس آنها از چرم بوده و پابندهایی که از شلوارها اویزان است این کفشها روی پاها محکم می‌شود.
پس از آنها هخامنشینان به کفش همچون دیگر اجزای لباس اهمیت می‌دادند و آنرا همچون تکه‌های دیگر لباس به دو بخش اشرافی و معمولی تقسیم بندی کردند.
کفشهای شاهان هخامنشی در تخت جمشید قرمزرنگ بوده در حالیکه کماندارانی که در معماریهای خشتی لعابی شوش دیده می‌شود کفشهایی زردرنگ به پادارند.
چکمه‌های جلوبسته که لبه‌ای ممتاز با لبه‌های دیگر داشته‌اند و گاه رو به‌زانو برگشته‌اند برای استفاده ماهیگیران و ساکنان نواحی آبخیز بوده است.
کفش در زمان بعد از اسلام
در زمان بعد از اسلام کفشهای مردان وزنان با جزییات بیشتر و به شکل سبک عربی به‌صورتی که جلوی کفش نوک‌تیز بود، مورداستفاده قرار می‌گرفت، بااین‌حال، کفش شکل عربی در آن زمان تأثیر عمیقی نسبت به لباس در نوع پوشش ایرانیان نداشته است.
سپس در قرون بعد و در دوران صفویه، بار دیگر کفش ایرانی وارد مرحله جدیدی از زیبایی و هنر شد. بااین‌حال، با توجه به گذر تاریخ می‌توان پاپوش ایرانی را برحسب ادوار تاریخ به دوران باستان و بعد از حضور اسلام در ایران اشاره کرد.
کفش در دوران صفویه و قاجار
دوران صفویه و قاجار در زمستان روستائیان قباهای نمدی کلفت و بالا پوشهایی از پوست بره می‌پوشیدند آنها پابرهنه راه می‌افتادند و پاهایشان را با نوارهای کتان می‌پیچیدند و کفشهای تخت و با زیره های چرمی سبزرنگ به نام “چاروت”که به آنها بندهایی متصل بود به پا می‌کردند.
در دوران قاجار کفش مردان بیشتر شبیه نعلین (کفشی شبیه آخوندهای امروزی) و دمپایی بود که از چرم ساغری با نوک‌های عقابی شکل به‌صورت برگشته و دارای پاشنه‌ای بسیار بلند و نازک و مخروطی شکل ساخته می‌شد.
به عبارتی کفش ساغری در دوره قبل قاجار، یعنی حکومت زندیان نیز بسیار متداول بود. به‌طورکلی، کفشهای شاهزاده‌ها به شکل دستک‌دار بود، کفشهایی که روی و ساق پا را می‌پوشاند.
بعد از سفرهای متعدد ناصرالدین‌شاه و ارتباط ایران با اروپا، مُد وارداتی کم‌کم وارد کشور شد. در همین زمان و بعدازآن کفشهای رسمی مردانه به شکل امروزی رواج پیدا کرد.
همچنین کفش پاشنه‌بلند زنانه در همین دوران وارد دربار پادشاهی شد و به‌مرور در دوران پهلوی اول به کفش مرسوم تمامی زنان تبدیل شد.
انواع کفش های ایرانی
- چاروق
- گیوه
- نعلین
- اروسی
- سگکی
- صندل
- چموش
تاریخچه کفش در اروپا
در قرن ۴ و ۵ میلادی امپراتوری روم به بیزانس منتقل شد. کم‌کم تفکرات مسیحی روی کفشها تأثیر گذاشت چون مسیحی‌ها اعتقاد داشتند کفش باید کاملاً پوشاننده باشد به همین دلیل کفشها در مغرب زمین از حالت صندل به شکل رو بسته درآمد.
میتوانید تاریخچه مد در جهان را ببینید.
در قرن ۱۰ و ۱۲ میلادی، اروپایی‌ها در جریان جنگهای صلیبی از علم و دانش مسلمانان حتی برای کفشهایشان استفاده کردند.
در قرن ۱۴، با پیشرفت صنایع، آرام‌آرام پارچه و چرم دباغی شده نازک وارد کفش سازی شد. بسیاری قرن چهاردهم را قرن آغاز مد می‌نامند.
اواخر قرن چهاردهم هم کفشهای نوک تیز مد شد. مردم به هر زحمتی که بود ۵ تا انگشتشان را در پنجه‌های نوک‌تیز می‌کردند تا ثابت کنند چقدر باشخصیت هستند.
شروع این مد از هلند بود؛ جایی که عذاب شست پا و پادرد را برای مردم قرن چهارده میلادی به ارمغان آورد.
اواخر قرن پانزدهم میلادی، وقتی کفش نوک‌تیز از مد افتاد، کفش نوک پهن مد شد؛ البته بیشتر در شمال اروپا ذهن‌ها هرروز محصولات تازه‌تر و عجیب‌تری بیرون می‌داد. از نمونه‌های آن، کفشهای ونیزی بود که برای خانم‌ها مد شد.
این کفشها، یک کفه تخت داشت که زیرش کاملاً پر بود و ارتفاعش گاهی به شصت سانتی متر می‌رسید.
کفش در قرن هفدهم
در قرن هفدهم، این پاشنه‌های وحشتناک از کفشها حذف شد و پاشنه‌های معقول‌تری به کفشهای زنانه و مردانه اضافه شد.
جامعه خیلی طبقاتی شده بود و همه می‌خواستند به هم فخر بفروشند و بهترین راهی که به ذهن مردم رسید، پوشیدن لباسهای خاص بود.
کفشهای پاشنه‌بلندی می‌پوشیدند که روی آن را با حریر بافته بودند. هر چه پاشنه‌بلندتر بود، موقعیت آن فرد بالاتر می‌رفت مثل‌اینکه در آن زمان کسانی که از بالا به همه‌چیزهای اطراف نگاه می‌کردند، احساس قدرت زیادی می‌کردند.
سال ۱۷۹۲ مردم از دست پاشنه‌های بلند و کفشهای حریر خسته شدند و بر ضد جامعه طبقاتی در فرانسه انقلاب کردند. انقلاب کبیر فرانسه، نتایج خیلی مهمی داشت.
بعدازآن، مردم که دیگر به دنبال تساوی و برابری بودند پاشنه‌های بلند را حذف کردند و همه کفشها ازنظر ارتفاع یک شکل شد.
سال 1914، همزمان با آغاز جنگ جهانی اول، کفشهای راحتی اختراع شد. مطمئناً آدم‌ها نمی‌توانستند زیر بمب و باروت، بچه‌هایشان را بغل کنند و با کفشهایی که پاشنه‌های بلندی داشت این طرف و آن‌طرف بروند.
از سال 1910 هم که تجارت جهانی شکل گرفت و کشتی‌ها و هواپیماها محموله‌ها را از این سر دنیا به آن طرف می‌بردند، فرهنگ کفش دنیا نیز درهم‌وبرهم شد و کفشها شکل بین المللی به خود گرفتند.
از آن به بعد کفش هم داخل صنعت‌های دیگر شد. هنوز هم در خیلی از کشورها مردم به دلیل گرمی هوا، پابرهنه راه می‌روند، مثل هندی‌ها، بنگال‌ها یا مردم اوگاندا.